Nấm trắng Alba - loại nấm ăn đắt nhất thế giới

Những cây nấm đắt đỏ này nổi tiếng với vị cay nồng tự nhiên. Nó rất khó trồng vì vậy được coi là thứ gia vị tinh tế hiếm có trong những món ăn cần vị cay. Một nhà đầu tư Hong Kong từng mua một cây nấm Alba 1,51 kg với mức giá hơn 160.000 USD (khoảng 3,4 tỷ đồng) và đây đã trở thành cây nấm đắt nhất thế giới cũng như thực phẩm đứng đầu về mức độ xa xỉ.

Nấm trắng Alba – quý hiếm và xa xỉ

Trên thị trường thế giới, nấm truffle cao cấp thường có xuất xứ từ một số vùng thuộc châu Âu, nhưng nổi tiếng và đắt nhất là nấm mọc ở thị trấn Alba, thuộc Piedmont, phía Tây Bắc nước Ý. Khí hậu mát mẻ, ẩm ướt và điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt của vùng đất nhiều đồi núi này khiến nấm truffle trắng ở đây có vị ngọt và mùi thơm kỳ lạ mà các loài nấm mọc ở những nơi khác không thể có được.

Để thưởng thức món nấm này, bạn phải bỏ ra đến vài tỷ đồng.

Một yếu tố nữa làm nên giá trị của nấm truffle trắng Alba là cho đến nay, nó chỉ có thể mọc tự nhiên. Lúc sinh tiền, học giả người La Mã Pline L’Ancien (tiếng Anh là Pliny the Elder, còn trong tiếng La Tinh là Gaius Plinius Secundus) đã mô tả nấm truffe bằng những dòng chữ như sau: “Trên đời này, ít có món ăn nào kỳ lạ, tuyệt vời như nấm Tuber Magnatum. Kỳ lạ bởi vì nó mọc ở dưới đất, không có gốc mà cũng chẳng có rễ. Không ai biết nó tích tụ từ đâu và sinh sống nhờ cách nào … Với một chút may mắn, người ta tìm thấy nó, chứ không ai có thể gieo trồng. Chính cũng vì vậy mà củ nấm hiếm như bạc, quý như vàng”.

Đây là loại nấm đắt nhất trên thế giới bởi sự quý hiếm và hương vị tinh tế của nó.

Theo ghi chép của ông, loại nấm này có mùi vị lạ thường và hương vị tinh tế, nó chỉ mọc sâu ở dưới lòng đất, gần những gốc cây to, kích cỡ của củ nấm nhỏ như trái lê vùng Cydonia của Hy Lạp, to nhất thì bằng trái mộc qua. Một khi đào bới lên, nấm truffe không thể giữ được lâu, càng để lâu ở ngoài trời ở chỗ khô ráo, củ nấm càng sơ cứng lại, màu sắc hình dáng trông như một khúc gỗ mục. Theo học giả Pline L’Ancien, người Hy Lạp và người Ba Tư đã từ lâu tìm cách cấy trồng nấm truffe, nhưng không thành.

Nhờ vào sự lưu truyền của bộ Tự điển Bách khoa Tự nhiên có từ thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên, mà con người thời nay mới biết rằng nấm truffe đã được xem như là của ngon vật lạ từ thời Cổ đại Hy Lạp. Những gì học giả Pline L’Ancien chưa giải thích nổi, đều được các nhà khoa học chứng minh sau này: dù không có rễ, nhưng nấm truffe vẫn mọc dưới đất nhờ phát triển cộng sinh với một số loài cây cổ thụ như cây sồi, cây phỉ hay hạt dẻ.

Hành trình săn lùng loại nấm “đắt hơn vàng” như thế nào?

Được biết, nấm cục trắng được xem là một trong những thực phẩm quý hiếm nhất, thuộc loại sơn hào hải vị. Chúng thường mọc ở khu vực Piedmont, phía Tây Bắc Italy, do vậy, tên Piedmont được dùng để đặt cho cây nấm quý này. Nấm cục trắng ở ngoại ô các thành phố Alba và Asty là nổi tiếng nhất.

Chưa một dự án nhân giống nào thành công. Ở Alba, nấm truffle trắng có thể thu hoạch quanh năm, nhưng mùa cao điểm là từ tháng 9 – 12. Gọi là thu hoạch thực ra không chính xác, mà phải gọi là "săn", vì người ta sử dụng chó hoặc lợn được huấn luyện đặc biệt để đánh hơi tìm loại nấm quý giá này.

Loài nấm trắng này mọc dưới mặt đất nơi có nhiều rễ cây sồi, liễu hay bạch dương và chỉ được phát hiện nhờ chó nghiệp vụ hay lợn được huấn luyện.

Loài nấm đặc biệt này có hình dạng bề ngoài như củ khoai tây.

Với hình dạng bề ngoài như củ khoai tây, loài nấm trắng này mọc dưới mặt đất nơi có nhiều rễ cây sồi, liễu hay bạch dương và chỉ được phát hiện nhờ chó nghiệp vụ hay lợn được huấn luyện.

Những người tìm nấm dò từng tấc đất một cùng với các chó được huấn luyện để đánh hơi và đào nấm củ. Sau đó nấm được bán qua những kênh siêu cạnh tranh trên những thị trường bí mật trước khi vào bàn ăn ở hải ngoại. Cũng như trong các thế giới nghệ thuật và đồ trang sức cao cấp, chỉ những người sành đáng tin cậy nhất mới được tin tưởng là người bán.

Chế biến nấm trắng Alba    

Theo lời kể của nhà đầu bếp người Ý Enrico Crippa, chủ nhà hàng nổi tiếng Piazza Duomo Alba, gia đình anh có truyền thống nấu các món nấm truffe từ bốn đời nay. Thời còn nhỏ, Enrico thường thấy ông nội anh ăn nấm truffe một cách rất đơn giản: ông cụ lấy một miếng bánh mì, rồi trét với loại bơ có pha một chút muối, nấm truffe cắt thành những khoanh thật mỏng, rải đều trên mặt bánh. Ông cụ dùng nấm truffe như một món khai vị, đến sau này Enrico Crippa nổi tiếng nhờ món mì sợi linguini rắc nấm truffe cũng duy trì truyền thống gia đình.

Nấm trắng được coi là thứ gia vị xa xỉ và đắt tiền với hương vị đặc trưng và tinh tế.

Nhà đầu bếp Enrico Crippa tự tay làm mì sợi linguini thật tươi, bỏ vào nước sôi nấu cho vừa tới (al dente), tức là sợi mì khi cắn vẫn còn thấy dòn. Mì sợi vừa chín được trộn với một chút bơ pha muối rồi rắc trên mặt một chút nấm truffe bào mỏng. Bí quyết ăn tiền của Enrico có lẽ nằm ở trong độ nóng của món ăn dọn trên bàn. Đĩa ăn đút trước vào lò nướng cho thật nóng, mì sợi còn nóng hổi vớt ra rồi cho vào đĩa trộn nấm rồi dọn ngay. Hơi nóng của chiếc đĩa giữ cho mì sợi linguini không nguội nhanh, sức nóng đó khi bốc lên giúp cho mùi hương của nấm tươi lan tỏa. Theo Enrico Crippa, nấm truffe nhất là lọai nấm trắng đễ bị mất mùi khi xào nấu quá lâu, tốt nhất là nên ăn tươi và tuyệt đối tránh dùng rau thơm và gia vị vì nấm sẽ bị át mùi.

Các nhà đầu bếp Pháp dùng nấm truffe như một hương liệu, một gia vị.

Các nhà đầu bếp Pháp dùng nấm truffe như một hương liệu, một gia vị. Họ thiên về nấm đen của vùng Périgord do nó dễ nấu nướng, dễ kết hợp hơn trong các món ăn. Đặc điểm của nấm truffe là mùi hương của nó dễ thấm vào các thức ăn khác cho nên trước khi nấu, các nhà đầu bếp thường ủ nấm với các thành phần khác. Nếu nấu món risotto thì nấm được ủ với gạo, nếu làm các món bánh mặn, thì nên ủ nấm với bơ và trứng, nấm cũng có thể ngâm vào sửa tươi có một chút bột, hay trộn với crème fleurette (ít béo hơn là crème fraiche) để làm các loại nước sốt, nấm truffe cũng được bào mỏng, trộn với nhân cho món thịt bê nhồi. Do mùi hương nấm truffe rất thanh, nên ít khi được nấu với cá hay hải sản, ngoại trừ món sò điệp áp chảo.

Vì sự quý hiếm và xa xỉ của loại nấm Alba mà ngành công nghiệp cao cấp này đã cho ra đời một thế giới ngầm trốn thuế, trộm cắp ban đêm, hàng giả, và phá hoại.

Vì sự quý hiếm và xa xỉ của loại nấm Alba mà ngành công nghiệp cao cấp này đã cho ra đời một thế giới ngầm trốn thuế, trộm cắp ban đêm, hàng giả và phá hoại. Theo Bruno Capanna, chủ tịch hiệp hội săn nấm ở Acqualagne (một trong những vùng nấm mọc nhiều của Ý), nấm cục trắng bán lẻ giá trong khoảng 2.000 và 5.000 bảng/kg (tức 2.753 và 6.883 USD). Và cạnh tranh sản phẩm từ những vùng nổi tiếng như Alba, Ý (thánh địa của nấm trắng) và Périgord, Pháp (nơi sản xuất nấm đen mùa đông hạng nhất) thậm chí còn khốc liệt hơn.

Theo GĐVN