Với những du khách đến Huế, ngoài việc mua các đặc sản tại chợ Đông Ba như mè xửng, mắm tôm, mắm ruốc, ớt bột, hạt sen, ớt ngâm chua… thì việc thưởng thức các món ăn ngon của đất thần kinh này còn là một trải nghiệm thú vị.
Vì thế, trong các tour du lịch luôn có chương trình ăn món Huế dành cho du khách, và tất nhiên là giá món ăn tại các nhà hàng thì không rẻ.
Một món ngon quen thuộc ở đất này chính là bún bò Huế. Khi đi dạo trên đường phố, nếu dáng vẻ trông giống du khách phương xa thì thế nào bạn cũng sẽ được các bác xe thồ hoặc xích lô mời chào chở đi ăn bún bò. Cuốc xe chừng 10.000 đồng sẽ chở khách đến một tiệm bán bún bò Huế nào đó.
Bún bò Huế.
Bún bò Huế có loại bún nấu với bò tái hoặc bún bò giò có nhiều thứ kèm theo như thịt bắp bò nạm, chả lụa, trứng cút, và đặc biệt trong tô bún không thể thiếu được ruốc Huế.
Ăn món ngon ở Huế thì nên đi theo người dân địa phương. Bởi ở những nơi dành cho khách du lịch thì người dân tại đây không ghé vào, với lý do giá cao và món ăn ở đó đã biến tấu để phù hợp với thực khách ở vùng miền khác. Ăn món ăn Huế ở nơi chỉ có người Huế ghé vào mới thực sự là đi ăn ở Huế.
Anh bạn của tôi sinh ra và lớn lên từ Huế, rủ tôi tới quán bình dân trên đường Trần Cao Vân. Con đường nhỏ, quán phải kê bàn ở mép vỉa hè, nhưng lại rất đông khách. Anh bạn bảo: “Ăn món hến và vả trộn thì tới đây. Bà chủ bán hàng đã trên 30 năm chế biến, giá lại rẻ”. Gọi món hến xúc bánh tráng, vả trộn. Trong nhập nhòa của ánh đèn điện hắt vào trong không gian ăn uống, tôi được một bữa ăn chuẩn Huế, thay vì ăn món chế biến cầu kỳ hơn trong nhà hàng.
Một anh bạn khác lại đưa xe chở tôi thong thả tới thôn Vỷ Dạ (ở Huế chữ Vỷ dấu hỏi) để chỉ ăn mỗi hai món bánh bèo và bánh nậm. Bánh bèo và bánh nậm mà phải có nguyên một hàng bán thì hơi lạ, bởi thường các hàng ăn bán loại bánh này hay kèm bánh giò, bánh hỏi và nhiều loại bánh khác.
Nhưng ăn kiểu Huế quả thật là ngon miệng chứ không no lòng khi tới ngôi nhà bán bánh bèo bánh nậm này. Gọi là quán nhưng thực ra là một ngôi nhà có vườn cây um tùm. Những chiếc bàn chen dưới vườn cây, khách cứ để xe trong sân mà vào bàn ngồi. Khỏi cần gọi món, cũng chẳng thấy thực đơn, đã được một cô gái Huế chính hiệu bưng ra khay bánh bèo nóng hổi với nhân tôm tươi sấy khô. Mỗi chén bánh bèo có một tóp mở, kèm theo là một chén nước mắm pha màu vàng nhạt rất trong, đặc biệt là kèm theo mấy trái ớt Huế để vừa ăn vừa cắn cho cay miệng. Tiếp theo là một khay bánh nậm, chừng 6 cái mỏng tanh vẫn còn nóng hổi. Lột bánh ra, chấm loại nước mắm riêng cho bánh, bỏ vào miệng là đã muốn tan.
Cơm hến Huế.
Có một lần, tôi lang thang trên đường, gặp một sinh viên đang đi xe đạp, tôi nhờ cậu chở tôi kiếm quán ăn nào chỉ dành cho người Huế. Tuấn, cậu sinh viên sốt sắng chở tôi đi tới một con đường nhỏ nằm cạnh sông Hương, đó là đường Trương Định. Tuấn bảo: “Ăn món Huế ở đường Trương Định là chuẩn luôn! Ở đây bán ăn sáng, bán ăn trưa, bán ăn tối, nhưng nếu đi trễ thì thường hết hàng, vì mấy bà bán chỉ làm một lượng hàng nhất định”. Thế là ngao du thử một chuyến ăn món Huế với người Huế như Tuấn mô tả.
Tôi không ấn tượng lắm với con đường Trương Định này, vì đây là con đường ngắn, khoảng 800 m là hết phố. Nhưng với người Huế, món ngon ở đây không phải hàng quán sang, mà ăn ở đây đẫm chất Huế. Tất nhiên là các quán theo truyền thống Huế gắn liền với O hoặc Mệ, thí dụ như O Sen, O Vân, O Hoàng, Mệ Vân, Mệ Lan… Tuấn kể cho tôi nghe các món ăn sáng: bún bò gân, bún vịt, rồi tới cơm hến, bánh canh cua… Nhưng đó là ăn sáng, còn tôi tới đường Trương Định đã bốn giờ chiều.
Những quán ở đường Trương Định không sang trọng, bàn ghế nhỏ vừa vặn cho khách ngồi, nhưng món ăn thì vô cùng phong phú. Có quán chuyên bán bún bò Huế, tất nhiên là chế biến theo kiểu Huế như đã mô tả ở trên, chứ không giống như những quán ăn phục vụ khách du lịch. Bà chủ quán bưng ra tô bún bò, bảo với tôi rằng ăn bún bò Huế mà không cay xè cái miệng thì không ngon. May mà tôi ăn ớt giỏi, cho nên cảm được cái hương vị của tô bún với màu đỏ của ớt, và phải thêm vào tô bún chút ớt bột, cắn thêm trái ớt cao sản vừa cay vừa thêm mang tính chất Huế.
Bún bò Huế chỉ là một phần nhỏ của con đường ăn uống Huế. Con đường Trương Định này mỗi hàng mỗi vẻ. Nào là cơm hến, bún hến. Người bán hàng để sẵn hến trong một chiếc nồi to, khách gọi món, bà pha chế trước mặt. Món hến ở đây ngon chi lạ (nói kiểu Huế) và tất nhiên là nếu không cay thì món cơm hến hay bún hến không ngon.
Anh bạn mới quen nhiệt tình đưa tôi đến một dãy hàng để ăn các món tôi thích: bánh bột lọc và bánh bèo. Dĩa bánh bèo chỉ năm cái, lọt trong đĩa, như bà chủ quán nói, ăn như thế để còn ăn cái khác, ăn nhiều mất ngon. Chiếc bánh bèo Huế ở đây tan ngay trong miệng. Đến món bánh bột lọc cũng thật là kỳ công, đĩa bánh đúng năm cái gói trong lá còn nóng hổi và nhỏ. Ăn vừa đủ ngon. Đặc biệt là ở đường Trương Định có đủ loại chè Huế cho bạn sau khi ăn chơi đủ món, gọi mà ăn trong cái dịu dàng của phố.
Ngoài vẻ đẹp thâm trầm cổ tích của mình, Huế còn tự hào về những món ăn đậm chất Huế. Tôi phát hiện ra rằng cách ăn Huế không phải ăn no, mà ăn ngon. Bạn cứ thử một lần theo chân người Huế, mà thâm nhập vào thế giới ẩm thực Huế.
Theo SGTT