Để có được bộ gan béo ngậy mịn màng với kích thước lớn gấp 10 lần bình thường, những con ngỗng sống trong môi trường nuôi nhốt, bị banh mỏ, ép ăn hàng ngày bằng ống xông.
Từ món ngon tinh hoa trong nền ẩm thực Pháp
Gan béo hay gan ngỗng vỗ béo (Foie gras) là một trong những món ăn trứ danh trong nền ẩm thực Pháp, được làm từ gan ngỗng hoặc vịt. Foie gras được ví như sự tinh hoa trong nền ẩm thực quốc gia này. Món ăn có vị béo ngậy, thơm ngon, khác hẳn với gan ngỗng hay vịt thông thường.
Bộ gan ngỗng béo để chế biến món Foie gras lớn gấp 10 lần bộ gan thông thường
Ở Pháp, vào dịp lễ Noel hay đầu năm mới là lúc người dân tiêu thụ nhiều gan béo nhất. Món gan có thể ăn kèm bánh mỳ nướng, trái táo thái lát áp chảo, nhâm nhi với các loại rượu trắng ngọt (vin blanc liquoreux).
Dù chịu nhiều chỉ trích nhưng món ăn vẫn là niềm tự hào trong ẩm thực Pháp
Foie gras nổi danh khắp thế giới, đồng thời cũng là món ăn gây nhiều tranh cãi nhất. Điều này xuất phát từ quá trình nuôi nhốt những con ngỗng biến chúng béo phì để lấy được bộ gan thơm ngon nhất.
Với các tổ chức bảo vệ quyền động vật, việc sản xuất món gan thực sự tàn nhẫn. Trong khi đó, ở Mỹ hay một số quốc gia khác, sản xuất gan béo là hành vi bất hợp pháp.
Tới sự tàn nhẫn xuất phát từ quá trình nuôi nhốt để những con ngỗng bị béo phì
Xuất phát từ người Ai Cập cổ đại vào khoảng năm 2000 TCN, tới thời người La Mã khoảng thế kỷ 1 TCN. Khi đó, người La Mã ép ngỗng ăn quả vả để lá gan ngọt và béo hơn. Không lâu sau đó, nó trở thành món ăn quý tộc của Hoàng đế.
Sau này, người Pháp đã tiếp nhận rồi cải tạo món ăn để có được tinh hoa. Từ món ăn ít người biết tới, Foie gras nối tiếng khắp châu Âu. Hoàng đế Pháp Louis XVI còn gọi đây là "món ăn Hoàng đế".
Không phải tự nhiên những con ngỗng sẽ có bộ gan lớn gấp 10 lần kích thước thông thường. Chúng bị nuôi nhốt và ép ăn hàng ngày. Một ngày 3-4 lần, những con ngỗng bị banh mỏ, nhét ống xông bằng kim loại thẳng vào cổ họng. Người ta sẽ bơm ngũ cốc nghiền mềm (thường là ngô nghiền cùng một chút nước và dầu ăn) xuống thẳng dạ dày để vỗ béo.
Những con ngỗng bị nhốt trong chuồng chật chội
Việc ép ăn và không được vận động khiến ngỗng béo lên rất nhanh. Chúng cũng khó thở hơn bởi bộ gan lớn chèn ép vào phổi. Thậm chí những con ngỗng bị gẫy chân vì trọng lượng cơ thể quá nặng nề hoặc tổn thương thực quản. Nhiều con ngỗng trở nên "phát điên" và quay sang tấn công đồng loại, hay tự hành hạ bản thân. Theo kết quả nghiên cứu, tỷ lệ ngỗng bị vỗ béo chết cao gấp 20 lần so với những con ngỗng được nuôi thông thường.
Ống xông bằng kim loại đưa thẳng thức ăn xuống dạ dày ngỗng
Và người ta chỉ dùng gan ngỗng đực để chế biến món Foie gras. Những con ngỗng cái bị bệnh chết đi sẽ đưa vào máy xay, nghiền nát làm phân bón hoặc chế biến thành thức ăn dành cho chó, mèo.
Người Pháp đang cung cấp khoảng 75% nguồn cung gan ngỗng béo trên khắp thế giới
Được biết, hiện Pháp đang cung cấp khoảng 75% nguồn cung Foie gras cho toàn thế giới. Ước tính, trung bình mỗi người Pháp chi khoảng 29 euro mỗi năm cho Foie gras. Năm 2016, Chính phủ Pháp đã ban hành lệnh cấm chế biến món ăn nổi tiếng này trong dịp hè vì lo ngại sự lây lan của virut H5N1.
Hoàng Hà
(Theo WK, cntraveler, Dân trí)